کنترل پروژه و هزینه

کنترل پروژه و بازبینی در هر امری مسئله مهمی می باشد که بایستی در تمام موارد در نظر گرفته شود. درهر کاری در مرحله اول امکان اشتباه وجود دارد.

در کارهای عمران نیزاین مسئله خیلی مهم می باشد چون هر اشتباهی می تواند ضررهای زیادی به پروژه وارد نماید ، مثلاًدر پیاده کردن نقشه ساختمان در روی زمین حتماًباید نقشه پیاده شده را مجدداًکنترل کرده وتوجه نمود که محل دیوارها ونوع پیاده کردن ساختمان درست انجام گرفته باشد.

همچنین

در نقشه برداری و پیاده کردن وبرداشتن رقوم نیزبایستی کنترل انجام پذیرد بخصوص خطوط کنار خاکبرداری ها که بایستی با توجه به ارتفاع خاکبرداری و شیب کنار آن ومحاسبه دقیق آن پیاده شود ، مخصوصاً در خاکبرداری های با عمق یا ارتفاع زیاد اعم از گود برداری و یا کوه بری وغیره که اگر شیب کنار خاکبرداری درست محاسبه نشده و صحیح اجرا نشود اصلاح بعدی آن با اشکال وهزینه سنگینی مواجه خواهدبود.

بارها اتفاق افتاده که با ساده انگاری این مسئله در راه سازی وکوه بری ها شیب خاکبرداری اشتباهی پیاده شده و بعد از اینکه خاکبرداری تمام شده متوجه شده اند که شیب طبق نقشه پیاده نشده است . در این حالت اگر شیب زیادی اجرا شده باشد کلیّه خاکهای اضافه برداشته و حمل شده به ضررپروژه تمام می شود وبه سادگی هم قابل اصلاح نمی باشد.بخصوص اگر خط بالای شیب با سازه دیگری هم جواری داشته باشد. در حالتی هم که شیب کمتر اجرا شده باشد که با توجه به خطرات شیب کم و امکان ریزش خاک در آینده بایستی آن شیب اصلاح گردد که اصلاح آن با سختی و هزینه سنگینی مواجه می باشد .

همچنین کنترل پروژه در عملیات خاکی اعم از خاکریزی ویا خاکبرداری بایسستی به رقوم تمام شده آنها توجه و دقت بیشتری کرد که بیشتر و یا کمتر از رقوم داده شده اجرا نشود، اگر در خاکبرداری ها زیادی برداشته شود علاوه بر هزینه خاکبرداری اضافه هزینه خاکریزی هم به آن اضافه خواهد شد همینطور در خاکریزی ها اگر اضافه خاکریزی شده باشد بایستی مجدداً خاکبرداری شود .

خدمات صورت وضعیت و تعدیل

تعدیل چیست؟

به دلیل وجود اختلاف قیمت حاصله در زمان پیشنهاد قیمت پیمانکار واجرای کار در صورتی کارفرما در قرارداد لحاظ کرده باشد تعدیل به پیمانکار تعلق می گیرد.

به طور مثال ممکن است قراردادی در سه ماهه سوم سال 94 بسته شده باشد ولیکن با دستور کارفرما(بر اساس صورتجلسه تحویل زمین)ممکن است کار در سه ماهه اول 95 صورتگیرد که در این صورت تعدیل به پیمانکار تعلق می گیرد.به صورت معمول تعدیل حاصله حدود 10 در صد کل رقم قرارداد می باشد .این عدد در شرایط خاص مانند گرانی مصالح و…….قابل تعمیم نیست.
صورت وضعیت چیست؟

صورت وضعیت عبارت است از کارکرد پیمانکار به صورت ریالی!

چند نوع صورت وضعیت داریم؟

1- صورت وضعیت موقت: صورت وضعیت در حین انجام کار را صورت وضعیت موقت می گویند.

2- صورت وضعیت قطعی: صورت وضعیتی که در انتهای کار ارائه می شود را می گویند.

روند تایید صورت وضعیت موقت چگونه است؟

براساس ماده 37 شرایط عمومی پیمان:

الف) در آخر هر ماه، پیمانکار، وضعیت کارهای انجام شده از شروع کار تا تاریخی که طبق نقشه های اجرایی، دستور کارها و صورت مجلس هاست را اندازه گیری می کند و مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین می کند.

سپس بر اساس فهرست بهای منظم به پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آن را در آخر هر ماه تسلیم مهندس ناظر می کند.

مهندس مشاور، صورت وضعیت پیمانکار را از نظر تطبیق با اسناد و مدارک پیمان کنترل کرده و در صورت لزوم با تعیین دلیل اصلاح می کند و آنرا در مدت حداکثر 10 روز از تاریخ دریافت از سوی مهندس ناظر برای کارفرما ارسال می کند و مراتب را نیز به پیمانکار اطلاع می دهد.

کارفرما صورت وضعیت کنترل شده از سوی مهندس مشاور را رسیدگی کرده و بعد از کسر وجوهی که بابت صورت وضعیت های موقت قبلی پرداخت شده است و همچنین اعمال کسور قانونی و کسور متعلقه طبق پیمان، باقیمانده مبلغ قابل پرداخت به پیمانکار را حداکثر ظرف مدت 10 روز از تاریخ وصول صورت وضعیت، با صدور چک به نام پیمانکار، پرداخت می کند.

توجه: با پرداخت صورت وضعیت موقت، تمام کارها، مصالح و تجهیزاتی که در صورت وضعیت مزبور درج گردیده است متعلق به کارفرماست!!!!

لیکن به منظور اجرای بقیه کارهای موضوع پیمان، به رسم امانت، تا موقع زمان موقت، در اختیار پیمانکار قرار می گیرد.

مقادیر درج شده در صورت وضعیت های موقت و پرداخت هایی که بابت آنها به عمل می آید جنبه موقت و علی الحساب دارد و هر نوع اشتباه در اندازه گیری و محاسباتی و امثال اینها، در صورت وضعیت های بعدی یا در صورت وضعیت قطعی، اصلاح و رفع می شود.

به منظور ایجاد امکان برای تهیه، رسیدگی و تصویب صورت وضعیت قطعی در مهلت های تعیین شده در ماده 40 پیمانکار باید ضمن اجرای کار و پس از اتمام هر یک از اجزای آن نسبت به تهیه متره های قطعی و ارائه آنها به مهندس مشاور برای رسیدگی همراه با صورت مجلس ها و مدارک مربوطه اقدام کند، این اسناد باید در صورت وضعیت های موقت نیز مورد استفاده قرار گیرد.

همانطور که ملاحظه کردید توضیحات کاملا مفصلی را شرایط عمومی پیمان در این باره در اختیار همه کارفرماها و پیمانکاران قرار داده است و توصیه می کنم برای مطالعه توضیحات بیشتر و تبصره های بند الف ماده 37 شرایط عمومی پیمان، فایل شرایط عمومی پیمان را از لینک زیر دانلود بفرمایید و مطالعه کنید..

صورت وضعیت قطعی

بر اساس ماده 40 شرایط عمومی پیمان:

پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت کار، صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده را براساس اسناد و مدارک پیمان بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پای کار، تهیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور تسلیم کند.

مهندس مشاور صورت وضعیت دریافت شده را ظرف مدت 3 ماه برای تصویب کارفرما ارسال می کند و اظهار نظرهای خود را ضمن ارسال یک نسخه از آن به پیمانکار اعلام می دارد.

در صورتی که پیمانکار ظرف مهلت تعیین شده برای تهیه صورت وضعیت قطعی اقدام نکند، با تایید کارفرما، مهندس مشاور با هزینه پیمانکار اقدام به تهیه آن می کند و پس از امضای پیمانکار برای تصویب نزد کارفرما ارسال می کند.

در صورتی که پیمانکار از امضای صورت وضعیت خود داری کند، مهندس مشاور بدون امضای پیمانکار صورت وضعیت را برای کارفرما می فرستد.

در این صورت دو حالت پیش می آید:

حالت اول: در حالتی که پیمانکار صورت وضعیت را قبلا امضا کرده باشد، اگر اعتراضی نسبت به نظر کارفرما داشته باشد یا در حالتی که صورت وضعیت را قبلا امضا نکرده است و نسبت به نظر کارفرما اعتراض دارد، اعتراض خود را حداکثر طرف مدت یک ماه از تاریخ وصول صورت وضعیت با ارائه دلیل و مدرک، یکجا به اطلاع کارفرما می رساند.

کارفرما ظرف مدت حداکثر یک ماه از تاریخ وصول نظر پیمانکار به موارد اعتراض رسیدگی می کند و قبول یا رد آنها را اعلام می کند.

پیمانکار می تواند برای تعیین تکلیف آن قسمت از اعتراض خود که مورد قبول کارفرما قرار نگرفته است، طبق ماده 53 اقدام کند.

حالت دوم: در صورتی که پیمانکار ظرف مدت تعیین شده به صورت وضعیت اعتراض نکند، صورت وضعیت قطعی از طرف پیمانکار قبول شده تلقی می شود.

مقادیر کارها که به ترتیب بالا در صورت وضعیت قطعی منظور می شود به تنهایی قاطع است و مبنای تسویه حساب قرار می گیرد هرچند که بین آنها و مقادیری که درصورت وضعیت های موقت منظور گردیده است، اختلاف باشد.

هرگاه با تجوه به صورت وضعیت قطعی تصویب شده و سایر حساب های پیمانکار، پیمانکار بدهکار نباشد، نصف تضمین حسن انجام کار آزاد می شود.

مزایای روش مدیریت طرح یا پیمان

مزایای روش مدیریت طرح یا پیمان (MC):

در صورتیکه MC در اواسط فاز طراحی و یا زودتر به کار گرفته شود، با ادغام شدن درون تیم طراحی و هماهنگی با تیم طراح قادر خواهد بود تجربیات و مهارتها مربوط به ساخت را در طراحی ها اعمال نماید تا منجر به کاهش زمان، هزینه، اجرایی شدن بهتر طرحها و افزایش امکان آنالیز مهندسی ارزش در مراحل طراحی و ساخت گردد.


با توجه به اینکه نظارت بر عملیات اجرایی پیمانکاران ساخت بر عهده MC می باشد بنابراین نیازی به خدمات نظارتی مهندسین مشاور نیست.


حضور MC منجر به ایجاد هماهنگی مابین پیمانکاران ساخت و رفع مشکلات آنان به لحاظ عدم تداخل کاری می گردد.


ارائه خدمات پشتیبانی به پیمانکاران ساخت منجر به تسریع عملیات اجرایی و همچنین پوشش دادن نقاط ضعف آنان میگردد.


چون MC مستقیماً در طراحی و اجرا شرکت نمی کند، می تواند فارغ از مسایل مستقیم اجرایی منحصراً به مدیریت، برنامه‌ریزی و کنترل هزینه بپردازد.


MC
همچون عضوی از تیم کارفرما، تمایلات سودجویانه پیمانکاری ندارد و تنها هدفش جلب رضایت کارفرما ,حفظ منافع آن است.


در این روش رقابت شدیدی مابین پیمانکاران ساخت ایجاد میگردد، زیرا کار به بسته های کوچکتری تقسیم شده است و پیمانکاران با انجام صحیح و بموقع آن، سعی در به دست آوردن بسته های کاری بیشتری دارند.